Choroby nerek u kotów

CHOROBY NEREK U KOTÓWJak je rozpoznawać?
Choroby nerek
u kotów są dość powszechnym zjawiskiem.
Przyjmuje się, że dysfunkcje tego
narządu dotykają populację kotów trzy razy częściej niż populację psów.
Szczególnie na zachorowania
narażone są osobniki powyżej 8 roku życia.
Najprostszym podziałem, gdy mówimy
o chorobach nerek, jest podział chorób na wrodzone i nabyte.
Do chorób wrodzonych, czyli takich,
które mogą przenosić się na potomstwo, zaliczamy dysplazję nerek,
czy wielotorbielowatość. Ujawniają się one już w młodym wieku
zwierzęcia. Takie osobniki powinny być wykluczane z rozrodu.
Kiedy dochodzi do dysplazji nerek?
Kiedy dochodzi do dysplazji nerek?
Wtedy, gdy jedna z nich jest
zauważalnie mniejsza w stosunku do nerki zdrowej. Przyczyną
dysplazji jest zahamowanie rozwoju nefronów w życiu płodowym i zastąpieniu ich
tkanką włóknistą. Bywa, że objawy kliniczne są widoczne dopiero przy zbyt dużej
kumulacji produktów przemiany materii, gdy zdrowa nerka nie jest już w
stanie dłużej przejmować funkcji za obie. Często jednostka ta jest diagnozowana
przypadkowo, podczas rutynowych badań.
Czym zatem jest wielotorbielowatość?
Czym zatem jest wielotorbielowatość?
U chorych zwierząt tworzą się
liczne torbiele wypełnione moczem, które wraz ze wzrostem powodują ucisk na
miąższ nerek i prowadzą do upośledzenia jego czynności. Przyjmuje się, że kot
rodzi się już o określoną ilością torbieli. Rasy, które są szczególnie
predysponowane do wystąpienia wielotorbielowatości to koty perskie, egzotyczne,
himalajskie. Sporadycznie może objawiać się też u kotów brytyjskich
krótkowłosych, ragdolli i norweskich leśnych. Niestety nie ma możliwości
leczenia tych chorób, istnieje jedynie opcja złagodzenia objawów związanych ze
spadkiem funkcji nerek.
Jak zatem ustrzec naszego pupila
przed chorobami, które pojawiają w późniejszym okresie życia?
Do chorób nabytych zaliczamy:
1. Ostre
uszkodzenie nerek.
2. Przewlekłą
niewydolność nerek.
3. Nowotwory.
Spróbujmy pokrótce opisać każdą z
nich.
Ostre uszkodzenie nerek
Rozwija się nagle jako
uszkodzenie kanalików nerkowych na skutek zakażeń, przyjęcia przez zwierzę
substancji potencjalnie toksycznych dla nerek, na skutek obniżonej perfuzji
krwi lub też zatkana moczowodu. Ostre uszkodzenia nerek są z reguły odwracalne,
mogą dotykać zwierząt w każdym wieku. Najważniejszy objaw, który towarzyszy
ostrej niewydolności nerek to skąpomocz lub nawet całkowity bezmocz
(niezdolność nerek do wytwarzania moczu). Nie należy go mylić z zatkaniem cewki
moczowej u kota, a więc z niemożnością oddania moczu na skutek niedrożności,
przy jednoczesnej zachowanej zdolności nerek do produkcji moczu.
Jak odróżnić te dwa procesy?
Jeden i drugi jest staniem
zagrażającym zdrowiu i życiu kota, jednak przy bezmoczu kot nie odczuwa
potrzeby oddawania moczu, wchodzenia do kuwety. Natomiast przy zatkaniu cewki
moczowej zwierzę wchodzi do kuwety, napina się, wokalizuje.
Kolejnym alarmującym objawem są
wymioty, spadek apetytu, zwiększone pragnienie. Są to objawy dość
niespecyficzne, a więc mogą świadczyć o wielu innych chorobach. Dlatego tak
ważna jest szybka reakcja opiekuna i wizyta w lecznicy weterynaryjnej.
Podstawowymi badaniami w tej sytuacji są badania krwi, mocz i ocena ultrasonograficzna obrazu nerek. Dają one podstawę do oceny poziomu mocznika, kreatyniny, poziomu jonów (w tym fosforu, sodu, potasu, chlorków i wapnia), stopnia zagęszczenia moczu oraz określenia wyglądu samego miąższu narządu. Pozwala to na określenie rokowania co do skuteczności leczenia.
Przewlekła niewydolność nerek
Istnieje czterostopniowa skala
ułatwiająca ocenę stopnia niewydolności nerek. Bierze, ona pod uwagę poziom
mocznika, kreatyniny, obecności białka w moczu oraz wartość pomiaru ciśnienia
krwi. Należy pamiętać, że nerki są odpowiedzialne nie tylko za filtracje krwi,
ale też utrzymanie prawidłowego poziomu ciśnienia czy wydzielania hormonu
pobudzającego szpik do produkcji czerwonych krwinek.
Objawy kliniczne są bardzo często
zauważalne przez opiekunów zbyt późno.
Bywa, że właściciel zgłasza się dopiero
w tzn. III, lub IV stopniu (najwyższym) niewydolności nerek, gdy objawy są już
mocno wyrażone. Niestety świadczy to już o uszkodzeniu narządu na poziomie
70 %. Trzeba pamiętać, że nerki nie mają zdolności do regeneracji. Zachowania,
które powinny wzbudzić czujność opiekunów to zmniejszona aktywność kota w ciągu
dnia, większa ilość snu, spadek wagi, gorsza jakość sierści, zwiększone
pragnienie, oddawanie większej ilość moczu, okresowo pojawiające się wymioty,
spadek apetytu, rozszerzone źrenice niereagujące na światło, nieprzyjemny
zapach z jamy ustnej. Na skutek utraty przez nerki zdolności filtracji
krwi wzrasta poziom mocznika, kreatyniny, fosforu, które kumulują się w organizmie i
doprowadzają do tzw. mocznicy, której towarzyszy odczucie nudności. Wytwarzana
większa ilość moczu wynika z osłabienia zdolności nerek do zagęszczania moczu
pierwotnego. Zwierzę częściej korzysta z kuwety bądź załatwia się poza nią.
Ogólne osłabienie wynika najczęściej z rozwijającej się anemii, czyli spadku
ilości erytrocytów.
Diagnostyka obejmuje badanie krwi
(z uwzględnieniem morfologii, biochemii w tym oznaczenie mocznika, kreatyniny,
białka, jonogramu), badania ogólnego moczu i stosunku białka do kreatyniny,
USG jamy brzusznej ze szczególną oceną nerek i pomiaru ciśnienia. Dopiero
te badania pozwalają na przeprowadzenie pełnej diagnostyki przez lekarza
weterynarii i zalecenie terapii mającej na celu spowolnienie rozwijającej się
choroby i zapewnienia kotu komfortu życia.
Nowotwory
U kotów do najczęściej
diagnozowanych guzów zaliczamy chłoniaka. Zmiany lokalizują się w jednej lub
obu nerkach. Czynnikiem predysponującym do rozwoju choroby jest nosicielstwo
wirusa niedoboru immunologicznego (FIV) lub wirusa białaczki kociej (FeLV).
Objawy związane są z rozwijającą się dysfunkcją narządu, a więc pojawia się
bezmocz lub wielomocz, odwodnienie, wymioty, spadek masy ciała.
Podsumowanie
Podsumowanie
Reasumując, aby zdiagnozować
chorobę nerek u kota na wczesnym etapie wskazane są coroczne badania
profilaktyczne kotów poniżej 8 roku życia, a u pacjentów starszych nawet
co 6 miesięcy. Utrzymująca się apatia, wymioty, spadek apetytu, utrata masy
ciała, wielomocz, a szczególnie brak produkcji moczu powinna skłonić opiekują
do wizyty u lekarza weterynarii. Nawet jeśli w badaniach nie znajdzie się
żadnych nieprawidłowości nie powinno to wzbudzać u opiekunów poczucia straty
pieniędzy, a wręcz powinno dawać odczucie spokoju, że nasze zwierzę jest w
dobrej kondycji fizycznej.
