Choroby nerek u kotów

CHOROBY NEREK U KOTÓW
Jak je rozpoznawać?

Choroby nerek u kotów są dość powszechnym zjawiskiem.

Przyjmuje się, że dysfunkcje tego narządu dotykają populację kotów trzy razy częściej niż populację psów. Szczególnie na zachorowania narażone są osobniki powyżej 8 roku życia.

Najprostszym podziałem, gdy mówimy o chorobach nerek, jest podział chorób na wrodzone i nabyte.

Do chorób wrodzonych, czyli takich, które mogą przenosić się na potomstwo, zaliczamy dysplazję nerek, czy wielotorbielowatość. Ujawniają się one już w młodym wieku zwierzęcia. Takie osobniki powinny być wykluczane z rozrodu.

Kiedy dochodzi do dysplazji nerek?

Wtedy, gdy jedna z nich jest zauważalnie mniejsza w stosunku do nerki zdrowej. Przyczyną dysplazji jest zahamowanie rozwoju nefronów w życiu płodowym i zastąpieniu ich tkanką włóknistą. Bywa, że objawy kliniczne są widoczne dopiero przy zbyt dużej kumulacji produktów przemiany materii, gdy zdrowa nerka nie jest już w stanie dłużej przejmować funkcji za obie. Często jednostka ta jest diagnozowana przypadkowo, podczas rutynowych badań.

Czym zatem jest wielotorbielowatość?

U chorych zwierząt tworzą się liczne torbiele wypełnione moczem, które wraz ze wzrostem powodują ucisk na miąższ nerek i prowadzą do upośledzenia jego czynności. Przyjmuje się, że kot rodzi się już o określoną ilością torbieli. Rasy, które są szczególnie predysponowane do wystąpienia wielotorbielowatości to koty perskie, egzotyczne, himalajskie. Sporadycznie może objawiać się też u kotów brytyjskich krótkowłosych, ragdolli i norweskich leśnych. Niestety nie ma możliwości leczenia tych chorób, istnieje jedynie opcja złagodzenia objawów związanych ze spadkiem funkcji nerek.

Jak zatem ustrzec naszego pupila przed chorobami, które pojawiają w późniejszym okresie życia?

Do chorób nabytych zaliczamy:

1. Ostre uszkodzenie nerek.

2. Przewlekłą niewydolność nerek.

3. Nowotwory.

Spróbujmy pokrótce opisać każdą z nich.

Ostre uszkodzenie nerek

Rozwija się nagle jako uszkodzenie kanalików nerkowych na skutek zakażeń, przyjęcia przez zwierzę substancji potencjalnie toksycznych dla nerek, na skutek obniżonej perfuzji krwi lub też zatkana moczowodu. Ostre uszkodzenia nerek są z reguły odwracalne, mogą dotykać zwierząt w każdym wieku. Najważniejszy objaw, który towarzyszy ostrej niewydolności nerek to skąpomocz lub nawet całkowity bezmocz (niezdolność nerek do wytwarzania moczu). Nie należy go mylić z zatkaniem cewki moczowej u kota, a więc z niemożnością oddania moczu na skutek niedrożności, przy jednoczesnej zachowanej zdolności nerek do produkcji moczu. Jak odróżnić te dwa procesy? Jeden i drugi jest staniem zagrażającym zdrowiu i życiu kota, jednak przy bezmoczu kot nie odczuwa potrzeby oddawania moczu, wchodzenia do kuwety. Natomiast przy zatkaniu cewki moczowej zwierzę wchodzi do kuwety, napina się, wokalizuje. Kolejnym alarmującym objawem są wymioty, spadek apetytu, zwiększone pragnienie. Są to objawy dość niespecyficzne, a więc mogą świadczyć o wielu innych chorobach. Dlatego tak ważna jest szybka reakcja opiekuna i wizyta w lecznicy weterynaryjnej.

Podstawowymi badaniami w tej sytuacji są badania krwi, mocz i ocena ultrasonograficzna obrazu nerek. Dają one podstawę do oceny poziomu mocznika, kreatyniny, poziomu jonów (w tym fosforu, sodu, potasu, chlorków i wapnia), stopnia zagęszczenia moczu oraz określenia wyglądu samego miąższu narządu. Pozwala to na określenie rokowania co do skuteczności leczenia.

Przewlekła niewydolność nerek

Istnieje czterostopniowa skala ułatwiająca ocenę stopnia niewydolności nerek. Bierze, ona pod uwagę poziom mocznika, kreatyniny, obecności białka w moczu oraz wartość pomiaru ciśnienia krwi. Należy pamiętać, że nerki są odpowiedzialne nie tylko za filtracje krwi, ale też utrzymanie prawidłowego poziomu ciśnienia czy wydzielania hormonu pobudzającego szpik do produkcji czerwonych krwinek.

Objawy kliniczne są bardzo często zauważalne przez opiekunów zbyt późno.

Bywa, że właściciel zgłasza się dopiero w tzn. III, lub IV stopniu (najwyższym) niewydolności nerek, gdy objawy są już mocno wyrażone. Niestety świadczy to już o uszkodzeniu narządu na poziomie 70 %. Trzeba pamiętać, że nerki nie mają zdolności do regeneracji. Zachowania, które powinny wzbudzić czujność opiekunów to zmniejszona aktywność kota w ciągu dnia, większa ilość snu, spadek wagi, gorsza jakość sierści, zwiększone pragnienie, oddawanie większej ilość moczu, okresowo pojawiające się wymioty, spadek apetytu, rozszerzone źrenice niereagujące na światło, nieprzyjemny zapach z jamy ustnej. Na skutek utraty przez nerki zdolności filtracji krwi wzrasta poziom mocznika, kreatyniny, fosforu, które kumulują się w organizmie i doprowadzają do tzw. mocznicy, której towarzyszy odczucie nudności. Wytwarzana większa ilość moczu wynika z osłabienia zdolności nerek do zagęszczania moczu pierwotnego. Zwierzę częściej korzysta z kuwety bądź załatwia się poza nią. Ogólne osłabienie wynika najczęściej z rozwijającej się anemii, czyli spadku ilości erytrocytów.

Diagnostyka obejmuje badanie krwi (z uwzględnieniem morfologii, biochemii w tym oznaczenie mocznika, kreatyniny, białka, jonogramu), badania ogólnego moczu i stosunku białka do kreatyniny, USG jamy brzusznej ze szczególną oceną nerek i pomiaru ciśnienia. Dopiero te badania pozwalają na przeprowadzenie pełnej diagnostyki przez lekarza weterynarii i zalecenie terapii mającej na celu spowolnienie rozwijającej się choroby i zapewnienia kotu komfortu życia.

Nowotwory

U kotów do najczęściej diagnozowanych guzów zaliczamy chłoniaka. Zmiany lokalizują się w jednej lub obu nerkach. Czynnikiem predysponującym do rozwoju choroby jest nosicielstwo wirusa niedoboru immunologicznego (FIV) lub wirusa białaczki kociej (FeLV). Objawy związane są z rozwijającą się dysfunkcją narządu, a więc pojawia się bezmocz lub wielomocz, odwodnienie, wymioty, spadek masy ciała.

Podsumowanie

Reasumując, aby zdiagnozować chorobę nerek u kota na wczesnym etapie wskazane są coroczne badania profilaktyczne kotów poniżej 8 roku życia, a u pacjentów starszych nawet co 6 miesięcy. Utrzymująca się apatia, wymioty, spadek apetytu, utrata masy ciała, wielomocz, a szczególnie brak produkcji moczu powinna skłonić opiekują do wizyty u lekarza weterynarii. Nawet jeśli w badaniach nie znajdzie się żadnych nieprawidłowości nie powinno to wzbudzać u opiekunów poczucia straty pieniędzy, a wręcz powinno dawać odczucie spokoju, że nasze zwierzę jest w dobrej kondycji fizycznej.

Choroby nerek u kotów